Column Mirjam Vossen:
’Het gebeurt niet vaak dat politiek Den Haag het roerend met elkaar eens is. Dat een VVD-kamerlid een thema agendeert, een D66-minister de handschoen oppakt, linkse partijen instemmend knikken en ook de PVV hardop zegt ‘wie kan hier nu tegen zijn’. Het onderwerp: het aanpakken van ‘weeshuistoerisme’. Vrijdag ging een onderzoek naar deze praktijk van start, over negen maanden moeten de resultaten binnenrollen en buigt het kabinet zich over acties.
Weinig thema’s in goede doelenland brengen een grotere hulproes teweeg dan zielige kindjes zonder ouders. Weeskinderen helpen is mooi en nobel. Dat vond ik ook, tot ik, alweer een jaar of vijftien geleden, oog in oog stond met Stephen, een ex-weeskind uit Kenia. Stephen vergeleek zijn leven in het tehuis met het leven als in tijger in een kooi. In het weekend kwamen donoren kijken en moesten de kinderen zingen en dansjes doen. Daarna ging de deur op slot en kregen ze weer slaag. Baf. Weg was mijn weeshuiswolk.
Een eind maken aan weeshuistoerisme is een zaak van ons allemaal. Want weeshuizen in Afrika en Azië, het kan niet vaak genoeg worden herhaald, zitten vol met kinderen die nog ouders of familie hebben. Achter deze tehuizen schuilt een wereld van emotionele verwaarlozing, mishandeling en soms kinderhandel. Een wereld die, wrang genoeg, in stand wordt gehouden door ons. Door Thijs en Thea die zich in Cambodja laten trakteren op een voorstelling van zingende ‘weeskindjes’. Door Emma uit Tilburg die haar tussenjaar vult met vrijwilligerswerk in een Malawiaans kindertehuis. Door de vrijwilligersgroep in Lelystad die jaar in jaar uit doneert aan een weeshuis in Thailand.
Omvang in kaart
Minister Kaag wil de omvang van dit ‘weeshuistoerisme’ in kaart brengen en dat is een goede zaak. Want niemand weet hoeveel mensen een weeshuis steunen, hoeveel geld ermee gemoeid is, en of de trend toeneemt of afneemt. Dat laatste mogen we hopen. Al jarenlang voeren kinderrechten- en ontwikkelingsorganisaties, zoals Unicef en het Better Care Network Netherlands, actie tegen deze praktijk. Een flink aantal bemiddelingsbureaus, hogescholen en particuliere initiatieven sturen inmiddels geen vrijwilligers, studenten of geld meer naar kindertehuizen in ontwikkelingslanden.
Helaas is dat kwartje nog lang niet bij iedereen gevallen, zegt Patricia Nieuwenhuizen van Better Care Network Netherlands, een organisatie die zich inzet voor kinderen zonder veilig thuis: ‘Mensen denken dat ‘hun’ weeshuis wél goed is voor kinderen. Of dat er echt geen andere optie voor de kinderen is.’ Ze hoopt dat het kabinet de ontmoediging van weeshuistoerisme een extra zetje kan geven. Bijvoorbeeld door organisaties pas een ANBI-status te geven als ze voldoen aan de internationale richtlijnen voor de zorg voor kinderen. Of door het instellen van een keurmerk voor bemiddelingsorganisaties die jongeren uitzenden naar ontwikkelingslanden.
Wacht niet op kabinet
Maar beste reizigers en reisbureaus, beste goede doelen en donateurs, beste vrijwilligers en bemiddelingsbureaus: we hoeven niet 9 maanden op maatregelen van het kabinet te wachten. Het verder uitbannen van weeshuistoerisme begint meteen. Waarschuw op je website voor kinderleed in weeshuizen. Plaats een link naar de campagnesites Stop Weeshuistoerisme en Stop Weeshuisstages. Twitter met de hashtag #goedbedoeldslechtidee. Ga het gesprek aan met iedereen in je omgeving die nog op de roze weeshuiswolk vertoeft. Praat ze daar vanaf, zo snel als het kan. Want kinderen verdienen een thuis, geen tehuis. Zegt het voort, zegt het voort. ’
Lees de column hier (voor leden).
